Platformę Obywatelską w 2001 r. założyło trzech polityków: Donald Tusk, Maciej Płażyński i Andrzej Olechowski. Impulsem do jej powstania były m.in. wyniki wyborów prezydenckich z 2000 r., które wygrał Aleksander Kwaśniewski. Drugie miejsce, z prawie 18 proc. poparcia, zajął Andrzej Olechowski i postanowił spożytkować ten kapitał polityczny do zbudowania nowej formacji politycznej. Donald Tusk wprowadził do PO liberalną grupę dotychczasowych członków Unii Wolności, a marszałek sejmu III kadencji Maciej Płażyński część działaczy Akcji Wyborczej Solidarność. W ciągu kilku kolejnych lat jej dwóch współzałożycieli rozstało się z partią, a na niekwestionowanego lidera wyrósł Donald Tusk, który w 2003 r. został przewodniczącym PO. Obecny premier zręcznie rozprawiał się ze swoimi potencjalnymi rywalami wewnątrz partii. Przy okazji afery hazardowej, która wybuchła w 2009 r., pozbył się swojego ówczesnego największego rywala Grzegorza Schetyny – przez wiele lat sekretarza generalnego PO. Sześć lat później Schetyna po przegranych wyborach w 2015 r. nie sprawdził się jako lider opozycyjnej formacji.

Platforma Obywatelska od momentu powstania trzykrotnie wygrywała wybory parlamentarne – w 2007, 2011 i w 2023 r., ale żaden z jej kandydatów nie zwyciężył w wyborach prezydenckich. Od 2007 do 2014 r. Donald Tusk zajmował fotel prezesa Rady Ministrów. W 2014 r. wybrał karierę międzynarodową jako przewodniczący Rady Europejskiej, co stale wypominają mu jego polityczni przeciwnicy z Prawa i Sprawiedliwości.

Zdaniem rozmówcy Donald Tusk wykazał się talentem i przenikliwością polityczną. Popełnił jednak wiele błędów w polityce zagranicznej, które później wyolbrzymiło PiS, m.in. pomylił się w ocenie Rosji Władimira Putina, nie podjął próby umiędzynarodowienia śledztwa po katastrofie smoleńskiej z kwietnia 2010 r., a zarazem zbytnio uzależnił polską politykę od Berlina, ale niewiele na tym zyskał. Co jeszcze można zaliczyć do niepowodzeń PO w okresie jej rządów? W opinii rozmówcy należała do nich nieumiejętnie przeprowadzona reforma emerytalna. Nie przygotowano także żadnej strategii rozwoju energetyki jądrowej. Tusk jako przywódca partii nie potrafił rozwiązać problemu sukcesji w Platformie Obywatelskiej po swoim wyjeździe do Brukseli.

Co Donaldowi Tuskowi się udało? Do sukcesów z pewnością możemy zaliczyć dobrą politykę europejską i modernizację kraju. Jakie kwestie należy jeszcze wziąć pod uwagę przy próbie obiektywnej oceny rządów Platformy Obywatelskiej i jej lidera?

Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Antonim Dudkiem, politologiem z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, twórcą kanału na YouTube „Dudek o Historii”, autorem książki Historia polityczna Polski 1989–2023.

Korekta językowa Beata Bińko